Uczenie się przez całe życie przynosi długoterminowe korzyści dla funkcji poznawczych u seniorów – dowiedli naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego. Wykazali ponadto, że uczenie się nowych umiejętności przynosi korzyści poznawcze zarówno w krótkim okresie (do kilku miesięcy), jak i dłuższej perspektywie (po roku). Dzięki temu aktywni seniorzy łatwiej też mogą adaptować się do zmian następujących w wyniku rozwoju nowych technologii.
– Wielu z nas zakłada, że seniorzy nie muszą nabywać nowych umiejętności, a nasze wnioski są takie, że nauka nie tylko pomaga im adaptować się do zmian w otoczeniu, ale też poprawia ich zdolności poznawcze. Wiele negatywnych stereotypów, z którymi się stykamy, mówiących o tym, że osoby starsze nie są w stanie nabywać nowych umiejętności albo że są bezużyteczne, nie ma oparcia w rzeczywistości. Możemy przełamać te stereotypy, publikując więcej danych tego typu – mówi w wywiadzie dla agencji informacyjnej Newseria Innowacje Rachel Wu, adiunkt na kierunku psychologia na Uniwersytecie Kalifornijskim w Riverside.
Zespół badawczy Rachel Wu przeprowadził rekrutację wśród seniorów, którzy przychodzili do laboratorium, żeby uczyć się trzech nowych umiejętności jednocześnie. Nauka trwała około trzech miesięcy po mniej więcej 15 godzin tygodniowo, łącznie z zadaniami domowymi. Nabywane umiejętności obejmowały takie dziedziny jak fotografia, malarstwo, komponowanie muzyki, śpiew i umiejętność korzystania z iPada.
– Przyglądaliśmy się zdolnościom poznawczym tych osób w określonym okresie – przed zajęciami, po zajęciach i następnie po upływie czasu do roku od ich zakończenia. Odkryliśmy, że już w trakcie zajęć zdolności poznawcze osób starszych poprawiły się do poziomu zbliżonego do tego, który cechuje osoby w średnim wieku, młodsze o około 30 lat. Następnie, gdy sprawdziliśmy te zdolności po zakończeniu zajęć i w okresie do roku później, okazało się, że były one zbliżone do tych występujących u młodych dorosłych, czyli osób młodszych o 50 lat – mówi Rachel Wu.
Łącznie przebadanych zostało ponad 30 osób w wieku co najmniej 55 lat. Aby zakwalifikować się do badania, uczestnicy musieli biegle władać językiem angielskim, mieć normalny lub skorygowany do normalnego wzrok i nie mieć wcześniejszej diagnozy upośledzenia funkcji poznawczych. Oceniane przez badaczy miary poznawcze obejmowały m.in. uwagę i pamięć krótkotrwałą, która wymaga zapamiętywania niewielkich ilości informacji potrzebnych do wykonania zadań takich jak przywołanie numeru telefonu lub słów z listy. Wyniki u uczestników badania były porównywalne z tymi, jakie osiągali studenci po raz pierwszy przystępujący do tych samych testów. Oznacza to, że uczenie się jest procesem, któremu warto poddawać się przez całe życie.
– Wraz ze zmieniającym się światem, zmianami w naszym życiu i otoczeniu, takimi jak choćby pandemia, musimy nabywać nowe umiejętności, aby adaptować się do tych zmian. Na przykład w czasie pandemii wielu z nas musiało nauczyć się korzystać z Zooma i innych platform internetowych, aby móc komunikować się z lekarzami. Tak więc nabywanie nowych umiejętności jest kluczowe dla naszej adaptacji do zmian w otoczeniu i naszym życiu. Drugim powodem jest fakt, że poprawia to nasze zdolności poznawcze, bo w toku nauki nowych umiejętności musimy korzystać z umiejętności, które zatracilibyśmy z biegiem czasu – przekonuje badaczka.
Wyniki stanowią potwierdzenie wcześniejszych ustaleń zespołu Rachel Wu, zgodnie z którymi osoby starsze mogą się uczyć, naśladując zachowania dzieci. Teraz naukowcy planują pochylić się nad problemem wypracowania mechanizmów wsparcia dla seniorów, którzy potrzebowaliby pomocy w nauce.
