Uwolnienie rolniczego handlu detalicznego, cyfrowy system pozwalający na identyfikowanie żywności „od pola do stołu”, satelitarny system monitoringu upraw rolniczych czy e-okienko dla rolnika – to tylko część propozycji Polskiego Ładu dla sektora. Szczegóły, nad którymi trwają prace, mają być znane w ciągu kilku najbliższych tygodni. – Chcemy rozwiązać problemy, o których rolnicy mówili już od dawna. Inwestycje pomogą wyrównywać szanse między obszarami wiejskimi a miastem – zapowiada Anna Gembicka, sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
– Polski Ład poprawi sytuację polskich rolników. Zależy nam na tym, żeby podnosić dochodowość w gospodarstwach rolnych i to jest główny postulat, ale zależy nam także na tym, żeby rozwiązać te problemy, które zgłaszały nam organizacje rolnicze – mówi agencji Newseria Biznes Anna Gembicka.
Program Polski Ład ma stanowić odpowiedź na postulaty rolników, a jednocześnie wspierać obszary wiejskie i zwiększać ich konkurencyjność. Rząd zapowiada m.in. przygotowanie ustawy, która uwolni wiejską działalność gospodarczą i zmniejszy wymagania biurokratyczne (np. dotyczące rejestracji urządzeń) dla małych rolników. Wzrośnie stawka dopłat za paliwo rolnicze – ze 100 do 110 zł za 1 ha, co ma wspomóc rodzimą produkcję rolną. Katalog zasobów państwowej ziemi przyspieszy z kolei udostępnianie gruntów rolnikom i wskaże nowe tereny inwestycyjne.
– Chcemy skrócić łańcuch dostaw, czyli uwolnić rolniczy handel detaliczny. Zwiększymy kwotę, od której sprzedaż jest opodatkowana, z 40 do 100 tys. zł – zapowiada sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
W ramach uwolnienia rolniczego handlu detalicznego powstaną miejsca bezpośredniej sprzedaży dla spożywczych produktów lokalnych. Na wsparcie będą mogły liczyć mikro- i małe przedsiębiorstwa przetwórstwa rolno-spożywczego oraz rolnicy rozpoczynający lub prowadzący działalność w ramach rolniczego handlu detalicznego. Obecne przepisy pozwalają sprzedawać w tej formie tylko na terenie województwa, w którym odbywa się produkcja lub w sąsiednim. Polski Ład zmieni te przepisy na korzyść rolników. Możliwa ma być również sprzedaż wysyłkowa na terenie całej Polski.
Powstanie też ustawa o gospodarstwach rodzinnych, która wzmocni prawną ochronę i ograniczy problemy spadkowe.
– Zniesiemy obowiązek przekazywania gospodarstwa w przypadku przechodzenia na emeryturę. Wiele środowisk rolniczych podnosiło postulat, żeby ten obowiązek znieść, my także uważamy, że można to rozwiązać w inny sposób – wskazuje przedstawicielka resortu.
Ważnym elementem planowanych zmian jest cyfryzacja, która zakłada m.in. stworzenie jednego miejsca do składania przez rolników e-wniosków na m.in. zwrot podatku akcyzowego od paliwa rolniczego, wsparcie rolniczego handlu detalicznego, zgłoszenie do KRUS umów dzierżawy czy zgłoszenie umów cywilnoprawnych.
– Chcemy, żeby rolnik w jednym miejscu mógł skorzystać z wielu usług, które świadczy Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, KRUS czy KOWR. Tak naprawdę chcemy ułatwić rolnikom, żeby bez wychodzenia z domu mogli te sprawy załatwiać – tłumaczy Anna Gembicka.
Rząd zapowiada także program ubezpieczenia od różnego rodzaju klęsk – od żywiołowych po te związane z ASF czy ptasią grypą. W tym kontekście istotne będzie również stworzenie satelitarnego systemu monitoringu upraw rolniczych na terenie całego kraju, który pozwoli zminimalizować straty.
– Chodzi o to, żebyśmy z jednej strony już na tym wcześniejszym etapie, kiedy pojawiają się pewne problemy, byli w stanie to rolnikom zakomunikować, żeby oni także wykonując pewne zabiegi w gospodarstwie, byli w stanie lepiej się przygotować do kolejnych miesięcy, uzyskać lepsze plony. Ale także w przypadku, kiedy już ta klęska nastąpi, np. pojawi się susza, żebyśmy mogli lepiej oszacować te straty, a później także lepiej przygotować system ubezpieczeń rolniczych – mówi ekspertka.
Jak wylicza rząd, łączne średnioroczne nakłady na inicjatywy Polskiego Ładu wyniosą 72,4 mld zł. W latach 2021–2030 da to łącznie 651,6 mld zł środków krajowych, w tym m.in. wkład własny do projektów unijnych. Dofinansowanie polskiego sektora rolniczego z Polskiego Ładu wyniesie 5 mld zł co roku, łącznie w najbliższych dziewięciu latach 45 mld zł. Na wsparcie rolnictwa trafią też środki przeznaczone na inwestycje z wykorzystaniem środków UE, w tym Funduszu Odbudowy. Podział budżetu czy pełny katalog interwencji przedstawia projekt Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027, którego konsultacje potrwają do 15 września.
– Mamy bardzo dużo uwag i wniosków, które zgłaszają nam przede wszystkim różnego rodzaju organizacje rolnicze, związki branżowe. Jest naprawdę bardzo duże zainteresowanie tym planem, odbyliśmy także spotkanie z Porozumieniem Rolniczym. Będziemy mieć czas, żeby się nad tymi uwagami pochylić, w miarę możliwości je uwzględnić i do końca roku przekazać ostateczną wersję Planu Strategicznego do Komisji Europejskiej – zapowiada Anna Gembicka.
