– System oceniania i kształcenia, oparty na transmisji wiedzy, a nie rozwijaniu umiejętności, oraz potrzeba ciągłego podnoszenia kompetencji nauczycieli to dziś wyzwania edukacji – wskazuje prof. Roman Leppert, pedagog z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Tymi wyzwaniami chce się zająć Wirtualny Uniwersytet Pedagogiczny – projekt edukacyjny, który zainicjował prof. Leppert, przeznaczony dla wszystkich osób zainteresowanych i bezpośrednio związanych z edukacją. Ma on umożliwić nauczycielom, edukatorom i studentom podnoszenie kompetencji z zakresu pedagogiki i praktyk edukacyjnych. Przydatne treści znajdą tam również rodzice, którzy będą mogli m.in. wymieniać się doświadczeniami i inspiracjami. Partnerem inicjatywy jest Fundacja Orange.
– Wirtualny Uniwersytet Pedagogiczny został pomyślany jako cyfrowa przestrzeń, w której możliwe jest samokształcenie w zakresie pedagogiki. Będą z niego mogły skorzystać wszystkie osoby zainteresowane tą problematyką – mówi agencji Newseria Biznes prof. dr hab. Roman Leppert, członek Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN. – Ten projekt obejmuje trzy zasadnicze elementy. Pierwszy z nich to myśl pedagogiczna, drugi – badania edukacyjne i trzeci – praktyki edukacyjne. Chodzi o to, żeby pokazać procesy i zjawiska edukacyjne z różnych perspektyw, czyli przedstawić z jednej strony myśl, którą współczesna pedagogika ma do zaoferowania, z drugiej strony rzetelną wiedzę, której źródłem są przeprowadzone wcześniej badania naukowe, a z trzeciej strony pokazać zróżnicowanie praktyk, jakie w danym zakresie występuje.
Wirtualny Uniwersytet Pedagogiczny (WUP) to darmowa platforma dostępu do najnowszej wiedzy, inspiracji i badań naukowych dla osób zainteresowanych i bezpośrednio związanych z edukacją. Z założenia jest to nieformalna forma kształcenia, bez ocen, indeksów, zaliczeń i kolokwiów. Na stronie wup.edu.pl dostępne są tematy i materiały, które można dobierać pod kątem własnych potrzeb i zainteresowań. Treściom pogrupowanym w trzech głównych działach (myśl pedagogiczna, badania i praktyki edukacyjne) towarzyszą polecane przez ekspertów lektury. Zasób materiałów będzie stale rozbudowywany o nowe treści.
Projekt realizowany w partnerstwie z Fundacją Orange startuje 4 października br. Jego inicjatorem jest prof. Roman Leppert – redaktor naczelny „Przeglądu Pedagogicznego” i twórca cieszącego się dużą popularnością Akademickiego Zacisza, czyli spotkań i inspiracji na tematy pedagogiczne w mediach społecznościowych.
– WUP stanowi kontynuację rozpoczętego przed trzema laty projektu o nazwie Akademickie Zacisze. To przestrzeń, gdzie w każdą środę wieczorem rozmawiam z autorami wybranych książek, badaczami czy praktykami o problemach ważnych dla współczesnej pedagogiki i edukacji – mówi pedagog z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.
Środowe, online’owe spotkania Akademickiego Zacisza będą kluczowym elementem WUP. W ramach projektu planowane są także cykliczne spotkania i warsztaty w mniejszych grupach. Projekt ten ma się przyczynić do rozwiązywania wyzwań, które stoją obecnie przed nauczycielkami i nauczycielami oraz wszystkimi osobami związanymi z edukacją, a dotyczą m.in. rozwoju kompetencji cyfrowych czy przestarzałych modeli oceniania i przekazywania wiedzy.
– Po pierwsze, są to wyzwania związane z przejściem od „epoki kredy” do epoki cyfrowej. Rozwiązania, które dobrze się sprawdzały w tej pierwszej, niekoniecznie przydają się do funkcjonowania w roli nauczyciela w epoce cyfrowej. Tu ważne są kompetencje, które nauczyciele zdobyli w trakcie pandemii, i istotne jest, żeby te umiejętności nie uległy zatraceniu, ale były nadal rozwijane – mówi twórca Wirtualnego Uniwersytetu Pedagogicznego. – Drugim wyzwaniem, przed którym stoją dziś nauczyciele, jest też przejście od transmisji wiedzy do takiego sposobu kształcenia, który rozwija kompetencje, umiejętności. Trzecim jest odpowiedź na pytanie o to, jak rozwijać motywację wewnętrzną w sytuacji, w której sprawdzone dotychczas sposoby postępowania, jak na przykład ocenianie, przestają spełniać swoją rolę. Tradycyjna szkoła jest oparta na modelu oceniania za pomocą stopni szkolnych, a dziś coraz częściej mamy do czynienia z sytuacją, w której ten sposób motywowania nie spełnia swojej roli. Tu pojawia się pytanie, jak budzić motywację wewnętrzną, nie dysponując takimi zewnętrznymi środkami nacisku.
Działania WUP wspierać będzie rada ekspercka złożona z autorytetów w dziedzinie edukacji, pedagogiki i szkolnictwa. Uniwersytet ma być nie tylko inicjatywą służącą ulepszaniu praktyk edukacyjnych. Przydatne, wartościowe treści znajdą tam również rodzice, którzy będą mogli m.in. wymieniać się doświadczeniami i inspiracjami.
– Z tego projektu mogą skorzystać wszystkie osoby, które są – bezpośrednio lub pośrednio – zainteresowane problematyką pedagogiczną. Mam tu na myśli m.in. studentki i studentów pedagogiki i innych kierunków nauk społecznych uwzględniających tematykę edukacyjną, nauczycielki i nauczycieli, edukatorów, ale również opinię publiczną zainteresowaną problematyką edukacyjną – mówi prof. Roman Leppert.
– W kształceniu i podnoszeniu kompetencji przez nauczycieli przede wszystkim ważna jest sama chęć podnoszenia tych kompetencji. Można ją pobudzać poprzez dostęp do ważnych, merytorycznych materiałów. Dzięki takiemu dostępowi nauczyciele mogą wzmacniać swoje kompetencje i prowadzić w lepszy sposób realizowane przez nich zajęcia. Niemniej ważną, a może i ważniejszą kwestią jest zmiana podejścia i świadomości nauczycieli i nauczycielek do samokształcenia, ale również kształcenia innych – mówi Monika Eilmes, liderka Działu Projektów Unijnych w Fundacji Orange. – Istotne jest tutaj to, żeby być partnerem w procesie edukacyjnym, żeby słuchać tego, co mają do powiedzenia uczniowie i uczennice, żeby zadbać o ich dobrostan, ale też stosować aktywizujące metody nauczania, które budują ich zaangażowanie.
Jak wskazuje, zaangażowanie w projekt Wirtualnego Uniwersytetu Pedagogicznego to naturalny krok dla Fundacji Orange, dla której edukacja jest od lat jednym z podstawowych obszarów działalności.
– Prowadzimy projekty i programy, które wspierają nauczycieli i nauczycielki w całej Polsce. Jednym z takich projektów jest Lekcja:Enter, z którego skorzystało do tej pory ponad 77 tys. nauczycielek i nauczycieli z całego kraju. Doświadczenia z tego projektu pokazują, jak ważne jest podnoszenie kompetencji w tej grupie zawodowej i jak to środowisko potrzebuje wsparcia w tym obszarze. Dlatego z radością włączamy się w nowe działanie, jakim jest Wirtualny Uniwersytet Pedagogiczny – mówi Monika Eilmes.
Lekcja:Enter to projekt edukacji cyfrowej skierowany do nauczycieli i nauczycielek ze szkół podstawowych i ponadpodstawowych. To bezpłatne szkolenia, podczas których uczestnicy mogą się dowiedzieć o sposobach na takie prowadzenie lekcji, by bardziej angażowały uczniów, rozwijały w nich umiejętność krytycznego i twórczego myślenia oraz uczyły pracy w zespole.
