Coraz większa popularność transgranicznych zakupów e-commerce przełożyła się na większą liczbę sporów między konsumentami a sprzedawcami. W Unii Europejskiej dochodzenie praw przez kupującego jest łatwiejsze, dlatego specjaliści z Europejskiego Centrum Konsumenckiego radzą, by przed zawarciem transakcji upewnić się, czy sklep zarejestrowany jest we wspólnocie. Jeśli przedsiębiorca jest zarejestrowany w Azji, to nawet jeśli przyjmuje zwroty i reklamacje, może się okazać, że koszt wysyłki produktu jest wyższy niż jego wartość.
– Od 2018 roku zauważyliśmy znaczny wzrost skarg dotyczących odzieży i obuwia. Te skargi dotyczą w dużej mierze odstąpienia od umowy, wad towarów, niedostarczenia towarów, a także dostarczenia niewłaściwych o innym składzie bądź podrabianych – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Joanna Izdebska z Europejskiego Centrum Konsumenckiego. – Przy odstąpieniu od umowy konsumenci najczęściej mają problemy ze zwrotem pieniędzy bądź z dostarczeniem ich przesyłki, która została wysłana, ale nie została odebrana przez przedsiębiorcę. Ten problem pojawił się dość niedawno, ponieważ sklepy zautomatyzowały swoje zwroty, a nie wszyscy konsumenci się jeszcze do tego dopasowali. Dlatego my każdorazowo rekomendujemy, aby dokonywać zwrotów, odstępować od umowy zgodnie z regulaminem przedsiębiorcy.
Europejskie Centrum Konsumenckie działające przy UOKiK zajmuje się pomocą transgraniczną, dlatego trafiają do niego najczęściej skargi i zapytania konsumentów dotyczące transakcji z zagranicznymi przedsiębiorcami. W 2021 roku do ECK wpłynęło 5669 zgłoszeń. Niemal dwie trzecie z tej grupy stanowiły skargi transgraniczne (pozostałe to zapytania). Te proporcje i liczby są bliskie sytuacji z 2019 roku. Z kolei w 2020 roku samych skarg było prawie 6 tys. – tak duży wzrost był spowodowany przez uwarunkowania pandemiczne, m.in. odwoływane usługi lotnicze i turystyczne.
W ubiegłym roku wciąż wiele skarg było powiązanych z transportem lotniczym, ale zauważalnie wzrosła liczba spraw związanych z sektorem e-commerce, szczególnie dotyczących zakupu odzieży i obuwia. W tym roku – od stycznia do 21 października – do ECK wpłynęło ponad 840 zgłoszeń z tego obszaru, podczas gdy w tym samym okresie 2018 roku było ich 320.
Konsumenci skarżyli się najczęściej na przedsiębiorców z Niemiec (18 proc.), Irlandii (13 proc.), Wielkiej Brytanii (12 proc.) i Holandii (9 proc.). Natomiast przy zakupach odzieży i obuwia są to Niemcy (25 proc.), Wielka Brytania (14 proc.) i Cypr (14 proc.) – w przypadku tych dwóch ostatnich krajów chodzi w dużym stopniu o tzw. sklepy dropshippingowych, które tylko pośredniczą w sprzedaży towarów sprowadzanych z rynku azjatyckiego.
– Konsumenci na rynku europejskim są jak najbardziej chronieni przepisami prawa. Mają prawo do odstąpienia od umowy, prawo do reklamacji towaru w ciągu dwóch lat. Dlatego każdorazowo powtarzamy, aby weryfikować, z kim zawieramy umowę – mówi Joanna Izdebska. – Pierwszym krokiem na stronie sklepu internetowego powinno być sprawdzenie, w jakim kraju sprzedawca jest zarejestrowany. Przykładowo konsumenci mają problemy z towarami, które kupili na rynku azjatyckim, i w przypadku, gdy nie chcą zatrzymać zakupionego towaru, wówczas okazuje się, że koszty przesyłki do Azji często są znacznie wyższe niż koszty samego produktu.
Na taką weryfikację konsument potrzebuje kilku minut. Chodzi o sprawdzenie sposobów płatności, regulaminu i opinii innych użytkowników o danym sprzedawcy. Warto także zwrócić uwagę na termin dostawy zamówionego towaru. Jeśli jest to około 30 dni, to można podejrzewać, że zakupy płyną spoza Unii Europejskiej.
– Dodatkowo pamiętajmy też o tym, aby nagrać moment otwierania przesyłki. To nie jest oczywiście obowiązkowe, natomiast na pewno ułatwi późniejszą reklamację. Jeżeli okaże się, że dostaliśmy niekompletne zamówienie, to na pewno będzie istotny dowód w naszej sprawie. To samo robimy w przypadku zwrotów towarów – również rekomendujemy, żeby nagrać wideo z momentu pakowania takiej przesyłki, bo może się wydarzyć, że sprzedawca nie dostanie pełnego zamówienia. Takie skargi również otrzymywaliśmy – dodaje przedstawicielka Europejskiego Centrum Konsumenckiego.
Eksperci rekomendują, by reklamację zawsze wysyłać w formie pisemnej. Na stronie konsument.gov.pl są dostępne wzory pism, którymi można się posłużyć. Warto też zachować potwierdzenie nadania przesyłki ze zwrotem.
